Op 13 april 2022 deed de Belgische Mededingingsautoriteit (BMA) een uitspraak in het onderzoek naar de prijsafstemming tussen Philip Morris, BAT, JTI en ITB. Intussen is de volledige tekst van de beslissing beschikbaar en kunnen we eindelijk de vraag beantwoorden: stemden de fabrikanten onderling af over de sigarettenprijs en duwden ze zo de marge van de krantenwinkels naar beneden?
Voor dagbladhandels was het uitkijken naar het oordeel de BMA over de margedalingen op rookwaren. Volgens VFP bevestigt de beslissing het verband tussen de prijsafstemming en de margedalingen voor de krantenwinkels. VFP had reeds geruime tijd ernstige vermoedens dat er een vorm van coördinatie plaatsvond tussen de tabaksfabrikanten. Volgens de federatie is de onderzochte prijsafstemming niet los te zien zien van de margeverlaging die voor krantenwinkels optreedt telkens de overheid een accijnsverhoging op rookwaren doorvoert.
Het Mededingingscollege van de BMA oordeelde dat de vier tabaksfabrikanten tussen 2011 en 2015 vertrouwelijke commercieel gevoelige informatie ontvingen via hun afnemers (de groothandels). Dit liet hen toe de risico’s van een normale mededinging te beperken. Dat betekent dat de sigarettenfabrikanten dankzij deze informatie konden vaststellen hoe een andere fabrikant na een eventuele accijnsaanpassing haar prijzen naar de consument, en desgevallend naar de groothandel, zou aanpassen. De fabrikantent stelden hun prijsbeleid daar met andere woorden op af nog voor die informatie zichtbaar was voor het brede publiek. Het College vindt dit “een onderling afgestemde feitelijke gedraging met mededingingsbeperkende strekking”. Of anders gezegd: de sigarettenfabrikanten hebben het kartelverbod hiermee geschonden.
Eerder berichtten wij al dat VFP tussenkwam in de procedure voor de BMA om haar punt te maken over de impact van de onderzochte prijsafstemming op de aanhoudende margeverlagingen op rookwaren. In haar tussenkomst kaartte VFP het probleem van de margeverlagingen voor de krantenwinkels aan en wees zij op het feit dat een studie van Radar aantoonde dat gelijklopende margedalingen naar aanleiding van accijnsverhogingen ook in 2021 nog plaatsvonden. Zij vroeg dan ook aan de BMA om op basis van de elementen in het dossier een ruimere duur van de inbreukperiode in aanmerking te nemen (na 2015).
In haar beslissing heeft het Mededingingscollege zich evenwel grotendeels gesteund op de eerdere vaststellingen van de Auditeur. Zij heeft zich meer bepaald beperkt tot de vaststelling dat er informatie-uitwisseling heeft plaatsgevonden en heeft niet verder gekeken naar de concrete impact van deze informatie-uitwisseling op de marges van de persverkopers. Ook heeft de BMA de periode na 2015 niet in aanmerking genomen omdat dit tot een bijkomende analyse van bewijs noopte.
De BMA heeft de standpunten van VFP inhoudelijk echter niet weerlegd. Meer zelfs, in de beslissing kan uiteindelijk een duidelijke bevestiging worden gelezen van wat VFP in haar tussenkomst heeft aangekaart. Zo onderschrijft het College de stelling dat de betroken fabrikanten wel degelijk gebruik hebben gemaakt van de ontvangen informatie bij het bepalen van hun eigen prijzen en marktgedrag.
De zaak is echter nog niet ten einde. Alle sigarettenfabrikanten hebben intussen immers een beroep ingesteld tegen de beslissing van de BMA. VFP beraadt zich thans nog over hoe zij zal reageren op de beslissing van de BMA. Het lijdt echter geen twijfel dat VFP de zaak nauwlettend blijft opvolgen en alles in het werk zal stellen om de margedalingen van de persverkopers te bestrijden.
Log in om dit artikel te lezen of registreer je hieronder.
Als sectororganisatie vinden wij het belangrijk om te luisteren naar de meningen van onze lezers. Daarom is het mogelijk om op de artikels op onze website te reageren. VFP verzoekt haar lezers dit op een volwassen en beleefde manier te doen. Beledigingen, persoonlijke aanvallen, het spammen van de commentaren, illegale informatie (bv. inbreuken op het auteursrecht of andere wettelijke bepalingen) en commerciële informatie zijn niet toegestaan. VFP en de redactie van Radar eigenen zich daarom het recht toe om dergelijke reacties te verwijderen wanneer zij dit nodig achten.
Verder gaan wij uit van de goede intenties van de Radar-lezer. Commentaren worden niet voor publicatie goedgekeurd. Radar wijst alle verantwoordelijkheid af voor wat in de commentaren verschijnt en hoeft qua visie, waarden en mening niet noodzakelijk akkoord te gaan met wat in deze commentaren verschijnt.