Het Vlaams Agentschap voor Innoveren en Ondernemen (Vlaio) is druk met het terugvorderen van ten onrechte aangevraagde coronapremies. Dagbladhandelaars lijken zich daarover om uiteenlopende redenen op dit moment minder zorgen te moeten maken.
Toen tijdens de eerste lockdown verschillende steunmaatregelen voor ondernemers het licht zagen, betaalde de overheid de premies gezien de hoogdringendheid uit zonder grote controles. Wel liet de overheid al meteen verstaan dat het in een latere fase de aanvragen diepgaander zou controleren. Die fase is nu aangebroken. Het Vlaams Agentschap voor Innoveren en Ondernemen (Vlaio) focust momenteel op de coronapremies uit de eerste lockdown.
De bijkomende controles leggen zich in de eerste plaats toe op de hinderpremie die winkeliers, ondernemers of horecazaken konden aanvragen bij een verplichte sluiting. Deze ‘hinderpremie’ bedroeg eenmalig 4.000 euro plus 160 euro per dag voor wie na 21 dagen zijn zaak nog gesloten diende te houden. In totaal liepen bij Vlaio meer dan 130.000 aanvragen binnen en betaalde de dienst 106.000 hinderpremies uit. Precies die uitbetalingen checken de inspecteurs momenteel. Vlaio kreeg extra mankracht en doet een beroep op datamining om de grote hoeveelheden gegevens in verschillende databanken te analyseren.
Dat leidde intussen al tot 5.574 aanvragen die onterecht bleken te zijn. De belangrijkste reden voor de terugvordering is de afwezigheid van een fysieke ruimte (een winkel, een toonzaal, …) die moest sluiten. Ook het aanvragen van meerdere premies op eenzelfde adres of ondernemingsnummer, of het alsnog openhouden van de onderneming zijn vaak voorkomende argumenten om de premie terug te vorderen.
De controles kunnen nog tot vijf jaar na de uitbetaling doorlopen en zullen gaandeweg ook andere steunmaatregelen onder de loep nemen. Op dit moment is de kans klein dat steun die u als dagbladhandelaar kreeg, wordt nagetrokken. De hinderpremie mikte namelijk op winkels die verplicht werden gesloten, terwijl krantenwinkels daarop een uitzondering kregen. Wie een aanvraag voor een hinderpremie indiende, heeft die normaal gezien niet gekregen. In een volgende fase zal de overheid controles uitvoeren op de compensatiepremies, toegekend aan bedrijven die aangaven minstens 60% omzetverlies te leiden. Op dat moment is het wel denkbaar dat u als dagbladhandelaar daarvan bewijzen zal moeten voorleggen.
Bij het uitbreken van de crisis bleek uit een enquête van onze redactie dat echter vooral het corona overbruggingskrediet populair was onder dagbladhandelaars. In totaal betaalde de overheid via de sociale verzekeringsfondsen een half miljard euro uit via het systeem van het corona overbruggingsrecht. De controle daarop is echter geen Vlaamse maar federale materie en dus zal ook door federale inspecteurs gebeuren. Zij zullen bijvoorbeeld nagaan of een krantenwinkel die een beroep deed op het overbruggingsrecht bijvoorbeeld ook effectief zeven opeenvolgende dagen per kalendermaand vrijwillig de deuren sloot. Krantenwinkels konden daarnaast ook rekenen op het overbruggingsrecht naar aanleiding van de verplichte sluitingsdag op zaterdag 14 maart. We brengen graag in herinnering dat de premie voor 14 maart niet ter discussie staat (voor wie ook effectief zijn winkel sloot). Of die controles al plaatsvinden of wanneer ze gepland staan, is echter vooralsnog niet duidelijk.